FELAKETLER VE PERİ MASALLARI : Cindy SHERMAN

     

Eserlerimde anonim hissediyorum. Fotoğraflara baktığımda kendimi görmüyorum, onlar otoportre değiller. Kimi zaman ben yok oluyorum.” Cindy Sherman

     1980`lerin başında sanatsal olgunluğa ulaşan, çağdaş, eleştirel fotoğrafçı ustası olan  Cindy Sherman; Amerikan Feminizminin kilit figürlerinden biridir. Sherman, çok çeşitli ortak kadın sosyal rollerini veya kişiliklerini keşfetmek için 1970'lerin sonlarına doğru fotoğrafçılığa yönelmiştir.Kitle iletişim araçlarının bireysel ve kolektif kimliklerimiz üzerindeki baştan çıkarıcı ve çoğu zaman baskıcı etkisini sorgulamaya çalışmıştır.Fantastik Hollywood, moda, kitlesel reklamcılık ve "kapı komşusu kız" rolleri ve pozlarının genişletilmiş bir rol oynadığı bir oyunda kamerayı kendine çeviren Sherman, sonunda izleyicisinin dikkatini arkasında yatan güçlü makinelere ve makyaja çekmektedir.Çeşitli kılıklarla kapsamlı otoportre serisinin arkasında yatan rahatsız edici konular üzerine çalışmış, öz kimliğin kitlesel aldatma olarak biçimlendirilmesine göndermeler de bulunmuştur.


Cindy Sherman, Unitled # 92, 1981 

        Felaketler ve Peri Masalları serisinin bir parçası olan bu fotoğraf, Sherman'ı sıkıntı içinde bir genç kız olarak gösteriyor. Yere çömelmiş, korkuyla kameradan uzağa bakan, ıslak saçları ve gergin bir pozisyonuyla, bir korku filminin setinden yeni çıkmış gibi görünüyor.  Sherman, film sektöründeki en eski, ucuz hilelerden birini, savunmasız bir kadın veya okul üniforması giydirdiği kız olarak kurduğu sahneyle  başarılı bir şekilde merak uyandırıyor. Görüntüyü bir tür acınası, seküler ikon haline getirerek Sherman, sanatın nasıl bir görsel hakikat olduğunu,  izleyiciyi peşinde sürükleyerek, önerme becerisiyle bir sosyal değişim gücü olarak hareket edebileceğini gösteriyor.


Cindy Sherman, Unitled # 153, 1985

     Bir feminist bir sanatçı olan Sherman, her zaman kadının farklı ortamlar aracılığıyla nasıl tasvir edildiğine odaklanmıştır. Bu örnekte, kadın karakterin klasik masallarda canlandırılmasıdır." Sherman, steril dış dünyadan bu çalışmaları ile ayrılmış, yüzeyin ardındakini ortaya koymuştur. İzleyicinin iğrenç olanın içinde dolaşmasını ve bu ayrışmaya bir kez daha gitmesini talep etmektedir. Belki de kozmetiklerle, kıyafetlerle örttüğü yüzeyin altına bakmasını, çeşitli söylemlerle inşa edilen yüzeyin dilin işlevsizleştiği bir yerde sorgulanmasını istemektedir" (Özüdoğru, 2010, s.128).


                                                                                 Cindy Sherman, Unitled # 156, 1985

      Sherman'ın çalışması belli bir masal ile ilgili olmasa da, karanlık ve korku yoluna girerek etkili bir sanatçı olduğunu göstermektedir. Çalışmaları, tüm klasik peri masallarında yatan ve yüzünüzde bir şeye dönüştürerek,  altta yatan  tedirginliği tasvir ediyor. 

    "Cindy Sherman'ın 1980'lerdeki çalışmaları görsel kültür biçimleri arasındaki diğer bağlantılara atıfta bulunuyor: güzel sanatlar fotoğrafları, popüler filmler ve pornografi.Bize izlediğimiz filmleri, hafızalarımızda tuttuğumuz görüntüleri, bazılarının sadece çalışmalarının referanslarıyla geri çağrılabileceğini gösteriyor.Çalışmaları, bilgi depomuzun bir parçası olduğunu kabul etmek istemeyebileceğimiz şeyler de dahil olmak üzere, bizi görüntülerden öğrendiklerimizi kullanmaya zorlama yeteneği açısından güçlüdür.Kendimizi, sosyal varlıklar olarak, kadın ve erkek izleyiciler olarak kabul edilen temsillerimizle yüzleştirir ve meydan okur "(Freedman, 2003, s.33-34).


KAYNAKÇA

Freddman, K. (2003).Teaching visual culture. Teachers College Press.

Özüdoğru, Ş . (2010). Feminist sanata iki farklı yaklaşım: Gerilla kızlar ve Cindy Sherman . Sanat ve Tasarım Dergisi , 1 (6) , 111-131 . 

Yorumlar