iğrenç/iğrenme/görsel kültür

        Modernizmle beraber geleneksel estetik algısı yıkılmış, çirkin güzelin karşıtı olarak algılanmamaya başlamış, güzelin var olduğu kadar çirkininin de var olabileceği fikri oluşmuştur. Bedensel açıdan kusurlu olduğu için dışlanmış insanların toplum tarafından kabul edilmesiyle birlikte çirkin olarak görülen, tiksinti duyulan hastalık, yara, kilolu bedenler vb. kavramlar sanatın içine girmiştir. Bu durum sanatın her zaman güzele ihtiyacı olmadığını göstermiş, çağdaş sanatta çirkin estetiğini olanaklı hale getirmiştir.  Modernizmle biçimsizlik, otomatizm, gariplik, anlamsızlık gibi kavramlar daha çok gün yüzüne çıkmıştır. Güzel bulmayacağı ve bakmayı istemeyeceği bir görüntü sunmayı reddeden geleneksel sanatın beklentisi; seçilen çirkin objeyi ve durumları ifadede mükemmelleştirmektir. Modern sanat, klasik dönemin idealize etme düşüncesinden sıyrılmış, güzel ve çirkin gibi hislerin özgürce hissedildiği gibi ifade edilmesi gerektiğini savunmuştur (Altındağ ve...

      “ Eserlerimde anonim hissediyorum. Fotoğraflara baktığımda kendimi görmüyorum, onlar otoportre değiller. Kimi zaman ben yok oluyorum .”  Cindy Sherman      1980`lerin başında sanatsal olgunluğa ulaşan, çağdaş, eleştirel fotoğrafçı ustası olan  Cindy Sherman; Amerikan Feminizminin kilit figürlerinden biridir.  Sherman, çok çeşitli ortak kadın sosyal rollerini veya kişiliklerini keşfetmek için 1970'lerin sonlarına doğru fotoğrafçılığa yönelmiştir.K itle iletişim araçlarının bireysel ve kolektif kimliklerimiz üzerindeki baştan çıkarıcı ve çoğu zaman baskıcı etkisini sorgulamaya çalışmıştır. Fantastik Hollywood, moda, kitlesel reklamcılık ve "kapı komşusu kız" rolleri ve pozlarının genişletilmiş bir rol oynadığı bir oyunda kamerayı kendine çeviren Sherman, sonunda izleyicisinin dikkatini arkasında yatan güçlü makinelere ve makyaja çekmektedir.Ç eşitli kılıklarla kapsamlı otoportre serisinin arkasında yatan rahatsız edici konular üzerine çal...

        İnsanlığın varoluşuyla birlikte ortaya çıkan sanat, geçmişten günümüze kadar geçen süreçte değişimlere uğramıştır. Bu doğrultuda insanların sanata bakış açısı değişmiş ve farklı sanat anlayışları ortaya çıkmıştır. Sanat geleneksel anlayıştan, belli kural ve kalıplardan; kural tanımayan, sınırların sanatçılar tarafından belirlendiği bir döneme gelmiştir.      Çirkinlik kavramı, klasik dönemde sanatın konusu olmuş olsa da çirkin, güzeli daha güzel olarak göstermek için değil, güzelden alınacak olan zevki arttırmak amacıyla kullanılmıştır. Geleneksel sanat anlayışında çirkinin, güzel olanın mükemmelliğini arttırdığı düşünülmektedir. Örnek olarak; birçok sanatçının, hazzın ateşiyle yanan, üzerine altın yağar bir şekilde tahtta oturan Danaë`nin yakınına ya da gerisine, uzun çenesi olan yaşlı bir kadın figürü yerleştirmeleri gibi. (Rosenkranz, 2018, s. 45). Çirkin, geleneksel sanatta güzele hizmet etmek amacıyla güzelin yanında kendine yer bulabilmiş...

     Çağdaş sanatçılardan biri olan İngiliz sanatçı Marc Quinn; dünyada yaşayan bir insan olmanın ne olduğuyla ilgili çalışmalar yapmaktadır. Çalışmalarında insanın doğa ile ilişkisine insan arzusunun nasıl aracılık ettiğini, kimlik ve güzelliğin ne anlama geldiğini, neden insanların kendi kimliklerini dönüştürmeye mecbur hissettiklerini ele almıştır. Quinn`in çalışmaları aynı zamanda, modern ustalardan antik çağlara kadar uzanmakta ve anlamlı bir şekilde bağlantı kurmaktadır.   Freedman`ın "Teaching Visual Culture" adlı kitabında yazdığı gibi; "tarih okumak şu anda yaşadığımız kavramsal konumları, bize sağlayan kültürleri, toplumları anlamamıza yardımcı olur ve insan davranışının sınırlarını ve olanaklarını gösterir. Ancak, tarih geçmiş değildir; geçmişin yeniden inşasıdır. Geçmiş, artık doğrudan erişimimiz olmayan insanlardan ve olaylardan oluştuğu için, tarih bu olayların kalıntılarının ve bu insanların yarattığı nesnelerin yorumlarını içerir" (Freedman, 2003, s....

           İlk olarak görsel kültürün tanımıyla başlayacak olursak, "görsel kültür geleneksel disiplinlerin ötesindeki görsellik yoluyla anlamlandırma yollarının araştırılması ve tanımlanmasıdır" (Kazel,2017, s.47). Burada ele alınan görselin kendisi değil, görselin kişiler ve toplum için ne anlamlar ürettiğidir.        20. yüzyılda teknolojinin gelişmesiyle birlikte görsel kültür gündelik yaşantımızın bir parçası değil, hayatın kendisi haline gelmiştir. Bu bağlamda görsel kültür de kadın imgesi incelendiğinde; iyi, kötü, güzel, çirkin, iğrenç gibi kavramları kadın üzerinden değerlendirmek, kadın bedenlerini objeye dönüştürmüştür.Estetik algıların oluşmasında görsel kültürün sunduğu imgeleri yönlendirmesi, tüketim çağıyla birlikte kadın bedenleri belli bir kalıba sokularak kadını nesnelleştiren bir algı oluşturmuştur.Sadece güzel olanın göründüğü, çirkin olarak adlandırılan şeylerin görmezden gelindiği bu çağda; belli bir kalıba sığdırıl...